06.2015 – „Nowy lek na czerniaka.”

czerwiec 2015, nr 106/84 online

 

    
    19 czerwca Komisja Europejska zarejestrowała niwolumab w leczeniu zaawansowanego czerniaka. Niwolumab, inhibitor punktu kontrolnego PD-1 (przeciwciało anty-PD1, z ang. programmed death-1) jest pierwszym lekiem tego typu. Wyjątkowo zachęcające wyniki badań spowodowały, iż przejdzie on przyspieszoną procedurę oceny, gdyż spełnia kryterium "produktu leczniczego o dużym znaczeniu z perspektywy zdrowia publicznego, w szczególności dla innowacji terapeutycznych". Niwolumab można określić jako innowację w immunoonkologii, której główną bronią są leki, których podstawowy mechanizm działania polega na bezpośrednim oddziaływaniu na układ odpornościowy organizmu w celu zwalczenia choroby nowotworowej. Uważa się, że w ciągu kilku lat stanie się ona główną metodą walki z nowotworami. Stosowane obecnie leczenie chirurgiczne, radioterapia, chemioterapia czy terapia celowana (a więc metody działające bezpośrednio na komórki rakowe) u wielu pacjentów z zaawansowanym stadium choroby nie pozwalają na osiągnięcie długotrwałego przeżycia. W wielu przypadkach cechuje je także znaczna toksyczność. W przypadku leków immunoonkologicznych, które działają poprzez wzmocnienie naturalnych mechanizmów obronnych, szkodliwość jest znikoma, a dzięki takim zjawiskom jak pamięć immunologiczna, istnieje szansa, że raz rozbudzone mechanizmy swoistej odpowiedzi przeciwnowotworowej umożliwią długotrwałą remisję choroby.

    Mechanizm działania niwolumabu polega na tym, iż  odblokowuje on aktywność swoistych limfocytów T cytotoksycznych w obrębie guza nowotworowego. W normalnych warunkach, limfocyty T rozpoznające antygeny nowotworowe, po rozpoznaniu komórki nowotworowej nie są w stanie jej efektywnie wyeliminować. Komórka nowotworowa kontratakuje umieszczając na swojej powierzchni cząsteczkę PD-L1, z kolei aktywowane limfocyty mają na swojej powierzchni receptor PD-1. W momencie rozpoznania komórki nowotworowej przez limfocyt, dochodzi do interakcji PD-L1 – PD-1 i do uśpienia limfocyta. Niwolumab, blokując receptor PD-1 na limfocycie czyni tę komórkę niewrażliwą na sygnały usypiające przekazywane przez komórkę nowotworową. Wyniki badań klinicznych nad przeciwciałami anty-PD1, pokazują, że jest to w tej chwili najbardziej aktywna terapia w leczeniu czerniaka. Jest to nowa szansa dla pacjentów z zaawansowanym, nieoperacyjnym lub przerzutowym czerniakiem, wcześniej nieleczonych lub leczonych bez powodzenia.

    Czerniak to nowotwór złośliwy skóry, cechujący się niekontrolowanym namnażaniem się komórek barwnikowych. Jest jednym z najagresywniejszych nowotworów – wyleczalny jest w większości przypadków tylko wtedy, gdy zostanie zdiagnozowany we wczesnym stadium. Wykryty w późnych stadiach jest obarczony ogromną śmiertelnością.

w oparciu o materiały prasowe nadesłane przez:
Bristol-Myers Squibb oraz Grayling Poland