Nowe rozporządzeniew sprawie specjalizacji i uzyskiwania tytułu specjalisty przez farmaceutów.

W uchylonym rozporządzeniu z 2003 r. wskazane były specjalności w ramach których można było realizować specjalizacje. Obecnie, rozporządzenie z 2017 r., w § 2 ust. 1 oraz załączniku nr 1, zawiera wykaz dziedzin farmacji, w których jest możliwe odbywanie szkolenia specjalizacyjnego.

Dziewięć dotychczasowych  specjalności pokrywa się z odpowiednimi dziedzinami farmacji zawartymi w rozporządzeniu z 2017 r. Należą do nich: analityka farmaceutyczna, bromatologia, farmacja apteczna, farmacja kliniczna, farmacja przemysłowa, farmacja szpitalna, farmakologia, lek roślinny i toksykologia.

W nowym rozporządzeniu nie ma specjalności:

– mikrobiologia i biotechnologia farmaceutyczna,

– zdrowie publiczne i

– zdrowie środowiskowe.

Wprowadzono możliwość odbywania szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie radiofarmacji.

Nowe rozporządzenie określiło w załączniku nr 2 „Wykaz specjalności, w których farmaceuta posiadający odpowiednią specjalizację I stopnia może uzyskać tytuł specjalisty w określonej dziedzinie po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego”. Program szkolenia specjalizacyjnego oraz pogram szkolenia specjalizacyjnego uzupełniającego, stosownie do art. 107e ust. 3 ustawy – Prawo farmaceutyczne, opracowuje zespół ekspertów powołany przez dyrektora CMKP.

W przypadku posiadania specjalizacji I stopnia można uzyskać tytuł specjalisty o następujących specjalnościach:

1) analityka farmaceutyczna –  analityka farmaceutyczna;

2) farmacja apteczna – farmacja apteczna, farmacja kliniczna i farmacja szpitalna;

3) farmakologia i zielarstwo/farmakologia – lek roślinny, farmakologia;

4) toksykologia – toksykologia.

W § 20 nowe rozporządzenie stanowi, że szkolenia specjalizacyjne rozpoczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, tj. 18 marca 2017 r., są kontynuowane na podstawie dotychczasowych przepisów.

Rozporządzenie określa wysokość opłaty za Państwowy Egzamin Specjalizacyjny Farmaceutów na kwotę  400 zł (vide: § 17). W przypadku przystępowania wyłącznie do egzaminu teoretycznego albo wyłącznie do egzaminu praktycznego wchodzącego w skład PESF wysokość opłaty wynosi 200 zł.

Zgodnie z art. 107g ust. 11 Pr. farm., osobie zakwalifikowanej do rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego właściwy wojewoda tworzy w SMK elektroniczną kartę przebiegu szkolenia specjalizacyjnego prowadzoną w SMK, zwaną dalej „EKS”, z określoną planowaną datą rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego. EKS z wymaganymi wpisami stanowi dowód odbycia szkolenia specjalizacyjnego zgodnie z jego programem. Nowe rozporządzenie określa zakres danych zawartych w elektronicznej karcie przebiegu szkolenia specjalizacyjnego. Stosownie do § 5 ww. rozporządzenia z 2017r., EKS, poza danymi identyfikującymi farmaceutę zawiera informacje o: planowanej daty rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego (pkt 12), potwierdzeniu rozpoczęcia szkolenia specjalizacyjnego (datę rozpoczęcia), potwierdzeniu odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego, jeżeli dotyczy (pkt 16), potwierdzenie odbycia stażu kierunkowego (pkt 17) i potwierdzeniu zaliczenia szkolenia specjalizacyjnego przez kierownika specjalizacji z podaniem daty zaliczenia (pkt 21).

Stosownie do art. 107t ust. 4 Pr. Farm, członkowie Zespołu Egzaminacyjnego przed rozpoczęciem PESF składają dyrektorowi CEM pisemne oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, że nie pozostają z żadnym z kandydatów do złożenia PESF w tym Zespole Egzaminacyjnym w stosunku, o którym mowa w art. 107t ust. 2, oraz nie zostali skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Nowe rozporządzenie z 2017 r. określa w załączniku nr 3 wzór ww. oświadczenia członka Zespołu Egzaminacyjnego.

Omawiane rozporządzenie określa także szczegółowy sposób i tryb składania Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego Farmaceutów, zwanego dalej „PESF”. Państwowa Komisja Egzaminacyjna działa przez wyznaczone spośród jej członków Zespoły Egzaminacyjne. Pracami Zespołu Egzaminacyjnego kieruje przewodniczący. Każdy z członków Zespołu Egzaminacyjnego ocenia odrębnie każde pytanie egzaminu ustnego i praktycznego. Ocena niedostateczna za dane zadanie zostaje postawiona, jeżeli za taką opowie się co najmniej połowa składu Zespołu Egzaminacyjnego. W przypadku gdy osoba zdająca po zapoznaniu się z treścią zadania egzaminacyjnego nie udzieli żadnej odpowiedzi, Zespół Egzaminacyjny wystawia ocenę niedostateczną, co jest jednoznaczne z wystawieniem oceny negatywnej z PESF. Przebieg i wyniki egzaminu teoretycznego i praktycznego są dokumentowane w protokole sporządzonym przez Zespół Egzaminacyjny.

Nowe rozporządzenie precyzuje prawo i tryb zgłoszenia ustnych zastrzeżeń w trakcie egzaminu testowego. Zgodnie z §  12 ust. 1 ww. rozporządzenia z 2017 r., w przypadku stwierdzenia błędów drukarskich uniemożliwiających udzielenie prawidłowej odpowiedzi, osoba zdająca ma prawo złożyć ustne zastrzeżenie w trakcie egzaminu testowego. Zastrzeżenie składa się przewodniczącemu lub członkowi Zespołu Egzaminacyjnego, wskazując numer pytania testowego obarczonego błędem i wersję testu. W przypadku uwag merytorycznych do pytań testowych, zastrzeżenie składa się przewodniczącemu lub członkowi Zespołu Egzaminacyjnego.

Złożone zastrzeżenie jest weryfikowane przez przewodniczącego Zespołu Egzaminacyjnego. W przypadku gdy egzamin jest przeprowadzany w dwóch albo więcej salach egzaminacyjnych, rozstrzygnięcia dokonuje jeden z przewodniczących Zespołów Egzaminacyjnych wskazany przez dyrektora CEM.

Egzamin ustny i egzamin praktyczny przeprowadza się w zakresie danej dziedziny farmacji i w sposób uwzględniający specyfikę tej dziedziny. Egzamin ustny obejmuje 3 lub 4 zadania egzaminacyjne, a egzamin praktyczny obejmuje od 1 do 3 zadań egzaminacyjnych. Zadanie egzaminacyjne jest oceniane odrębnie przez każdego członka Zespołu Egzaminacyjnego posługującego się następującą skalą ocen:

– 5 (bardzo dobry),

– 4,5 (dobry plus),

– 4 (dobry),

– 3,5 (dostateczny plus),

– 3 (dostateczny),

– 2 (niedostateczny).

Uzyskanie przez osobę zdającą oceny niedostatecznej za którekolwiek z zadań egzaminacyjnych powoduje uzyskanie negatywnego wyniku egzaminu ustnego albo egzaminu praktycznego.

Ocena cząstkowa za zadanie egzaminacyjne ustalana jest jako średnia arytmetyczna ocen wystawionych przez poszczególnych egzaminatorów, zaokrąglona do drugiego miejsca po przecinku.

Oceną końcową egzaminu ustnego i egzaminu praktycznego jest ocena wynikająca ze średniej arytmetycznej ocen cząstkowych uzyskanych za poszczególne zadania egzaminacyjne.

Nowe rozporządzenie określa tryb wydawania przez dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych, zwanego dalej „CEM”, duplikatu albo odpisu dyplomu PESF oraz sposób uiszczania opłaty za wydanie duplikatu albo odpisu dyplomu PESF. Odpis dyplomu PESF wydawany będzie na wniosek farmaceuty jako dodatkowy egzemplarz dyplomu mający charakter jego kopii. Duplikat dyplomu PESF jest wydawany na umotywowany wniosek farmaceuty.

W §  16 ww. rozporządzenia określono tryb dokonywania przez dyrektora CEM korekty dyplomu PESF oraz sposób uiszczania opłaty za dokonanie korekty dyplomu. Zasada jest, że farmaceuta może zwrócić się do dyrektora CEM z pisemnym wnioskiem o korektę dyplomu. Do wniosku dołącza się dyplom, który ma być skorygowany. Po otrzymaniu wniosku farmaceuty, CEM weryfikuje zasadność dokonania korekty dyplomu. Nie jest ona dokonywana, jeżeli na dyplomie nie stwierdza się błędu. W takim przypadku dyplom jest zwracany farmaceucie.

Rozporządzenie, w załączniku nr 6, określa także nowy wzór dyplomu specjalisty.

                                                                    Krzysztof Baka

Radca Prawny

Biuro Prawne NIA