Osobowości farmacji. Magister Walter Pyka – aptekarz „anioł” i poeta.
Pan magister od zawsze związany jest z Opolszczyzną. Urodził się we wsi Jemielnica w powiecie strzeleckim. W 1970 roku po uprzednim ukończeniu technikum farmaceutycznego i studiów na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej we Wrocławiu podjął swoją pierwszą pracę w aptece w Strzelcach Opolskich. Krótko był też zatrudniony w opolskim „Cefarmie”. W 1974 roku osiedlił się w Popielowie, gdzie przez przeszło 40 lat pracował w aptece, noszącej obecnie nazwę „Pod Wagą”. Był jej kierownikiem, a od 1990 r. – współwłaścicielem. W Popielowie założył rodzinę, zyskał szacunek i sympatię miejscowej ludności, a także narodził się jako poeta. Przez 25 lat dojeżdżał do pobliskich Siołkowic, gdzie dodatkowo – na pół etatu prowadził aptekę w tamtejszym szpitalu. Od niedawna wykonuje swój zawód w bliskiej jego sercu Jemielnicy.
Mgr Walter Pyka ma dwie życiowe pasje. Pierwszą z nich jest niesienie pomocy innym ludziom i troska o ich zdrowie. Od lat służy pacjentom swoją wiedzą i doświadczeniem zawodowym oraz umacnia ich w walce z chorobą uśmiechem i życzliwym słowem. Cieszy się ogromnym zaufaniem zarówno w sprawach zdrowia, jak i w innych życiowych problemach. Jak zwierzył się dziennikarzowi w jednym z wywiadów, jest „nie tylko aptekarzem, ale też kimś w rodzaju doradcy, człowiekiem zaufania z którym można porozmawiać o radościach i smutkach, kłopotach rodzinnych, o pracy”. W Popielowie znają go i wprost uwielbiają wszyscy mieszkańcy – od najstarszych do najmłodszych. To właśnie oni zgłosili kandydaturę swojego ulubionego aptekarza do ogólnopolskiej, prestiżowej nagrody „Anioły Farmacji”, wyrażając w ten sposób wdzięczność za jego wyjątkowo troskliwą opiekę nad pacjentami, życzliwość i prawdziwą pogodę ducha, tak potrzebną chorym. Oprócz mgr Waltera Pyki o zaszczytny tytuł „Anioła Farmacji” w pierwszej edycji konkursu w 2011 roku ubiegało się przeszło 5 tysięcy farmaceutów z całej Polski. Honorowa kapituła złożona z wybitnych przedstawicieli świata farmacji, medycyny i mediów wyłoniła ostatecznie dziesięciu laureatów – farmaceutów, którzy wkładają w swoją pracę dużo wysiłku i serca oraz propagują opiekę farmaceutyczną. Wśród nich znalazł się popielowski aptekarz. Dyplom i nagrodę w postaci statuetki, przedstawiającej rozpostarte skrzydła anioła odebrał rok później podczas gali z okazji Światowego Dnia Pacjenta w Jabłonnej pod Warszawą.
Gdy już zawiedzie przyroda,
chemia i woń kadzidła,
zwątpienie wkroczy szeroką drogą,
to dobry Anioł odda ci skrzydła
byś mógł się unieść nad chorobą.
Jest takie miejsce na Życia Stacji;
ten to doświadcza kto umie słuchać,
tam zawsze czeka Anioł Farmacji
z lekarstwem – nadzieją dla ducha.
Walter Pyka
Wiersz ze zbiorów autora.
Ze służbą aptekarską wiąże się w pewien sposób druga pasja Waltera Pyki – poezja. Obcując na co dzień z ludzkim bólem i cierpieniem, jakie niesie ze sobą choroba, szybko poznał leczniczą moc dobrego słowa. Dał temu wyraz w swoim poetyckim credo: „W razie bólu – jeden wiersz”. Jest jemu wierny do dzisiaj, co mocno podkreśla w wywiadach, rozmowach, a przede wszystkim wyraża w swoich utworach. W prostych słowach, bez nadmiernego patosu pisze o ludziach i rzeczach dla siebie bliskich – o rodzinie, znajomych, wierze, tęsknotach, miłości – o życiu. Opisuje nie tylko ludzi; często opowiada o przedmiotach i sytuacjach codziennych, nadając im cechy niezwykłości, magii.
Zegar
chodzi koło naszego domu,
zaglądając do sadu,
obraca tarczą, jak głową,
jakby nie dowierzał,
że sekundy pozbierane,
godziny policzone,
lata poskładane.
Czas zrobił swoje
Walter Pyka „O jednego więcej”, Opole 1993.
Dom
Oprócz telewizora
nikt w tym domu nie mówi.
Nam się nie chce.
Kot nie umie.
Psu nie wolno.
Ryba nie może.
A kanarek woli gwizdać.
Na wszystko.
Walter Pyka
Wiersz ze zbiorów autora.
Na otaczający świat każe nam patrzeć z dystansem oraz dużą dozą humoru. Jednocześnie zachęca do głębszych refleksji – poszukiwania sensu życia, wiary, wartości uczuć. Jak bardzo trafnie zauważyła nieżyjąca już opolska poetka i eseistka Irena Wyczółkowska – „Jego wiersze czyta się z taką przyjemnością, z jaką rozmawia się z kimś kto się uśmiecha…”. Jest doskonałym mówcą, recytatorem, gawędziarzem; a przy tym osobą niezwykle skromną. O sobie mówi niewiele, a swoją twórczość kwituje często jednym zdaniem – „Ja tylko pióro trzymam, a słowa życie układa”.
Kiedy piszę wiersze
nie muszę jeść, nie muszę pić.
Można mnie wywieźć
na koniec świata –
niech mnie tam czeka
najgorsza udręka.
Można mi w końcu
zabrać wszystko
Jedynie Ty
Ty musisz być blisko –
JAK RĘKA
Walter Pyka „Zapach tęczy” Opole 1992.
Wiersze zaczął pisać już w czasach szkolnych, debiutując na łamach prasy opolskiej. W późniejszych latach publikował je w wielu różnych periodykach, almanachach i innych wydawnictwach zbiorowych oraz prezentował na antenie Opolskiej Rozgłośni Radiowej i Telewizji Polskiej. Niektóre z nich ukazywały w australijskim czasopiśmie polonijnym pt. „Kurier Zachodni” (Perth, Melbourne, Sydney). Pierwszy zbiorek swoich utworów pt. „Zapach tęczy” wydał w 1992 r. w Opolu. Obecnie ma w swoim dorobku 16 tomików poezji; jeden z nich ukazał się w wersji dwujęzycznej: polsko-czeskiej („Zrcadlo zdravi/Zwierciadło zdrowia”, tłum. Frantisek Vseticka. Ołomuniec 2012.). Ostatnio, w 2016 r. zostały wydane dwa tomiki jego autorstwa: „Ero-Pyki” i „Wiersze przywołane”. Do słów wierszy Waltera Pyki śpiewane są pieśni i piosenki, a na motywach jego poezji wystawiane są spektakle teatralne. Praca twórcza aptekarza – poety jest doceniana i nagradzana przez ważne gremia literackie. Od wielu lat jest członkiem Opolskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, a ostatnio zasiada w jego zarządzie. Należy do Unii Polskich Pisarzy Lekarzy i Krakowskiej Oficyny Poetów. Z sentymentem wspomina swoją pierwszą nagrodę, jaką otrzymał w turnieju poetyckim podczas Zjazdu Farmaceutów Nieprofesjonalnych Twórców Sztuki w 1985 r. w Poznaniu i Kórniku. Jak mówi – „wszystko się od tego zaczęło”. Później zdobywał nagrody w wielu prestiżowych konkursach poetyckich, m.in.: w Konkursie Literackim „O Rubinową Hortensję” w Piotrkowie Trybunalskim i Konkursie Poetyckim im. Haliny Poświatowskiej w Częstochowie. Dwukrotnie otrzymał Grand Prix w Konkursie Poezji Miłosnej im. Marii Pawlikowskiej – Jasnorzewskiej w Katowicach. Został nagrodzony w Łódzkim Konkursie „Jestem stąd” oraz wyróżniony w szczecińskim Konkursie „Beatus qui amat” (Szczęśliwy, kto kocha) i w Ogólnopolskim Konkursie Poetycko – Prozatorskim „Puls Słowa” w Warszawie.
Przebudzenie wiosenne
Na resztkach śniegu odpływa zima
Bałwan skulony milczy w rowie.
Wiosennej fali nikt nie powstrzyma.
Najwolniej budzi się Człowiek.
Niech nam fantazja smaku dodaje,
a wyobraźnia budzi o świcie.
Dziecko układa świat swoich bajek,
a my te bajki połączmy z życiem.
Dopóki jeszcze masz siłę marzyć
i pragniesz ładu gdzieś w sobie szukać.
Na wiosnę wszystko może się zdarzyć;
na przykład miłość w serce zapuka.
Nagle dostrzeżesz znajome oczy.
Przestaniesz kichać, psioczyć, narzekać.
Wiosna miłością się zauroczy.
Na taką wiosnę warto czekać.
Walter Pyka
Wiersz ze zbiorów autora.
W twórczości poetyckiej Waltera Pyki ważne miejsce zajmują wiersze związane z wiarą. Został laureatem Konkursu Poezji Religijnej „O Kaptur Joanity” w Sulęcinie. W 2007 r. wziął udział w konkursie kompozytorskim, zorganizowanym przez biskupa opolskiego z okazji 800 – lecia miasta Opola. Wśród nadesłanych utworów jury nie przyznało pierwszego miejsca; natomiast drugie otrzymała pieśń „Matka pięknej codzienności”, do której słowa napisał opolski aptekarz i poeta.
Radość przemijania
Wczoraj minęło jak każde wczoraj,
lecz dzisiaj nie musi być smutne,
bo dzisiaj to tylko ta krótka pora,
która jest zawsze przed jutrem.
Choć jutro swój podwyższa próg,
warto przypomnieć sobie:
na każdym progu czeka Bóg,
a zaraz obok człowiek.
Walter Pyka – „Bądź Wola Twoja”,
Wielkopostne Rekolekcje Aptekarzy Opolszczyzny,
wyd. jubileuszowe, Kamień Śląski 2004 – 2014.
Pan magister Walter Pyka powiedział w jednym z wywiadów – „Dobro, piękno, miłość, życzliwość” – na tych filarach powinniśmy nasz wózek przewozić przez świat. Bo inaczej, to on się za bardzo kolebie”. W myśl tych słów, bezinteresownie działa na rzecz innych; udziela się społecznie, zarówno w środowisku aptekarskim, jak i w swoim miejscu zamieszkania. Od 1971 roku jest członkiem Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, w którym pełnił m.in. funkcję sekretarza Zarządu Oddziału w Opolu. W 1991 brał aktywny udział w pracach organizacyjnych opolskiego samorządu aptekarskiego. Był pomysłodawcą i pierwszym redaktorem „Wiadomości Farmaceutycznych” – biuletynu Opolskiej OIA i Oddziału PTFarm w Opolu. Sprawując funkcję rzecznika odpowiedzialności zawodowej dał się poznać jako „nieoceniony negocjator”. Obecnie aktywnie działa w Sekcji Etyczno – Historycznej „Źródło”, utworzonej przy Opolskiej Okręgowej Izbie Aptekarskiej. Wśród farmaceutów słynie z przyrządzania „pigułek poetyckich”. Uświetnia swoimi wystąpieniami ważne dla środowiska uroczystości, m.in. w 2014 roku wygłosił kilka swoich wierszy podczas XI Ogólnopolskiego Dnia Aptekarza w Warszawie. Od wielu lat czynnie uczestniczy w obchodach Opolskiego Dnia Aptekarza i w innych okolicznościowych spotkaniach opolskich aptekarzy. Jest autorem poetyckich rozważań drogi krzyżowej, które czytane są na dorocznych Wielkopostnych Rekolekcjach Aptekarzy Opolszczyzny. Niezmiennie, już od 25 lat, rekolekcje te rozpoczynają się utworem poetyckim pt. „Modlitwa Aptekarza”, a kończą wierszem – modlitwą „Rekolekcje”.
Modlitwa aptekarza
Boże,
który dokładnie ważysz
każde moje słowo,
który leczysz skutecznie,
który doradzasz serdecznie,
który ustaliłeś skład mikstury vitae,
który znasz ludzką dosis letalis,
który stanowisz pierwiastek nadziei,
któryś symbolem miłości wiecznej,
pomóż nam pod krzyżem
napisać najprostszy wzór wiary.
Walter Pyka – „Bądź Wola Twoja”,
Wielkopostne Rekolekcje Aptekarzy Opolszczyzny,
wyd. jubileuszowe, Kamień Śląski 2004 – 2014.
Przygotowane przez niego montaże poetyckie – „W razie bólu jeden wiersz” niezmiennie zachwycają i wzruszają farmaceutów. Jego wiersze były wielokrotnie prezentowane w Piśmie Naczelnej Izby Aptekarskiej „Aptekarz Polski”, a poeta zapraszany przez różne środowiska farmaceutyczne w kraju. W uznaniu dorobku literackiego i zasług dla dobra farmacji i aptekarstwa został wyróżniony przez Naczelną Izbę Aptekarską w Warszawie Medalem im. prof. Bronisława Koskowskiego (2007), Medalem „Ad Gloriam Pharmacie” (2016) i tytułem „Mecenas Samorządu Aptekarskiego” (2014), a Zarząd Główny PTFarm nadał mu Medal im. Ignacego Łukasiewicza (2000).
Mgr Walter Pyka głęboko angażuje się w życie społeczne ziemi opolskiej, jest znanym i cenionym animatorem kultury na tym terenie. Przez wiele lat działał w Opolskim Towarzystwie Oświatowym i Popielowskim Towarzystwie Społeczno – Kulturalnym. Prowadził Biesiadę Śląską, na którą byli zapraszani wszyscy mieszkańcy gminy Popielów. Współorganizował program artystyczny dożynek – jednej z najważniejszych imprez kulturalnych w gminie oraz popularnych na Opolszczyźnie targów ogrodniczych „Wiosna Kwiatów”. Organizował wieczory opłatkowe dla samotnych. Wielokrotnie był i nadal jest uczestnikiem spotkań autorskich, organizowanych przez gminną bibliotekę. Aktywnie działa w Nauczycielskim Klubie Literackim przy Zarządzie Okręgu Opolskiego Związku Nauczycielstwa Polskiego. Chętnie spotyka się z młodzieżą, ukazując jej świat poezji. Odwiedza szkoły, bierze udział w plenerach literackich dla młodzieży szkolnej. Uczestniczy w corocznej imprezie kulturalnej pt. „Najazd Poetów na Zamek Piastów Śląskich” w Brzegu, podczas której rywalizują „na słowa i rymy” młodzi poeci. Nie mogło też zabraknąć „pigułki poetyckiej” Waltera Pyki w programie Międzynarodowej Konferencji pt. „Praca, Nauka i Cnota”, która odbyła się w dniach 15 – 17 marca 2017 r. w ramach obchodów jubileuszu 800-lecia Opola. Za swoją działalność na rzecz rozwoju kultury i jej upowszechniania w środowisku lokalnym, pracę skierowaną na drugiego człowieka był wielokrotnie wyróżniany i nagradzany. Z rąk Marszałka Województwa Opolskiego odebrał nagrodę „Poliensis Arte Laureto” (2013) i odznakę honorową „Za zasługi dla województwa opolskiego” (2014), a Starosta Powiatu Opolskiego uhonorował go nagrodą „Magnolie Powiatu Opolskiego” (2017).
Postawa życiowa i zawodowa magistra Waltera Pyki, jego pasje i zainteresowania wzbogacają farmację i napełniają ją humanistycznymi treściami, sławiąc nasz zawód w społeczeństwie.
M.F. Mixt. Future Shock
Weź nadziei
cztery pudy,
dodaj wiary,
wsyp ułudy
i zagniataj w cieple rąk,
by się zlepił z cząstek krąg.
Gdy zastygnie już powoli,
wtedy połóż
tam, gdzie boli.
Walter Pyka
Wiersz ze zbiorów autora.
dr farm. Katarzyna Hanisz
Piśmiennictwo:
- Andrzej Wróbel, Stanisław Vogel, Ewa Dębińska: Apothecare necesse est…, Warszawa 2007, s. 62 – 63.
- Andrzej Kerner: Słowo w dawkach terapeutycznych. „Gość Opolski”, http://gosc.pl/doc/1792558. dod. 28.11.2013.
- Andrzej Buchowski: Prawdziwy Anioł, TVP 3 Opole – Telewizja Polska S.A., http://opole.tvp.pl/7636136, Dod. 8.06.2012.
- Farmacja w sztuce i literaturze. Sympozjum, opr. Zbigniew Bela. Muzeum Farmacji Kraków, 15 października 1994.
- Poezje w nr 1/33 Biuletynu (Przedruk z okładki zbioru wierszy „Ponad Zgiełkiem”). Farmacja Regionu Północno – Wschodniego. Biuletyn Informacyjny Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku., T. VII, 2002, nr 1 (33), s. 1.
- Jerzy Łazowski: Uroczyste posiedzenie Zarządu Głównego PTFarm. „Farmacja Polska”, T. LVII, 2001, nr 5, s. 254.
- „Aptekarz Polski”, Pismo Naczelnej Izby Aptekarskiej, nr 96 (74e) sierpień 2014, s. 30.
- Tamże, nr 97 (75e) wrzesień 2014, s. 9 – 11.
- Anna Rafińska – Pachcińska, Jan Majewski: Zjazd Farmaceutów Nieprofesjonalnych Twórców Sztuki Poznań – Kórnik. 13 – 14 września 1985 r. „Farmacja Polska”, t. XLII, 1986, nr 5, s. 227 – 232.
- Ich pasje Mgr Walter Pyka, W razie bólu – jeden wiersz. „Farmacja Polska”, T. XLIII, 1987, nr 12, s. 749 – 750.
- „Bądź Wola Twoja” Wielkopostne Rekolekcje Aptekarzy Opolszczyzny. Wyd. jubileuszowe, Kamień Śląski 2002 – 2014.
- Walter Pyka: Zapach Tęczy. Opole 1992.
- Walter Pyka: O jednego więcej. Opole 1993.
- Walter Pyka: Okolice zdziwienia . Opole 1996.
- Walter Pyka: Przejaśnienie. Opole 2009.
- Walter Pyka farmaceuta poeta – Po godzinach (bez-recepty.pgf, msx/rynekaptek.pl) http://www.rynekaptek.pl/po-godzinach/walter-pyka-farmaceuta-poeta,6459
- Pan Walter Pyka – laureatem nagrody Aniołów Farmacji 2011. http://popielow.pl/1153/pan-walter-pyka-laureatem-nagrody-aniolow-farmacji-2001.html 06.04.2012.
- Tadeusz Soroczyński: W farmaceutycznym kręgu. Nowy tomik Waltera Pyki. „Pharmakon” Biuletyn Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej, 10/195, 2009, s. 46.
- Jerzy Kowalik, Walter Pyka: Matka pięknej codzienności, 800 – lecie Opola 2017.
- Materiały przekazane przez mgr farm. Waltera Pykę, 20.04.2018.
- Informacje uzyskane od mgr farm. Ireny Sikory. 19.03.2018.
