03.2016 – UE – nowe rejestracje.
W marcu 2016 r. Komisja Europejska w ramach procedury centralnej wydała 5 decyzji o dopuszczeniu do obrotu nowych produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania u ludzi. Dotyczą one 2 substancji czynnych oznaczonych jako leki sieroce (ludzki X czynnik krzepnięcia krwi i pitolizant), w tym 1 nowej substancji czynnej (pitolizant), a także 4 substancji czynnych już stosowanych w lecznictwie. Produkty omówiono w ramach klasy ATC według WHO oraz substancji czynnej preparatu z uwzględnieniem wskazań i mechanizmu działania według Charakterystyki Produktu Leczniczego, pomijając inne szczegóły, które można znaleźć w witrynie internetowej Europejskiej Agencji Produktów Leczniczych (http://www.ema.europa.eu).
B – Krew i układ krwiotwórczy
B02 – Leki przeciwkrwotoczne; B02B – Witamina K i inne hemostatyki; B02BD – Czynniki krzepnięcia krwi
Coagulation factor X: Coagadex (Bio Products Laboratory) to 1. zarejestrowany lek zawierający ludzki X czynnik krzepnięcia krwi. Coagadex jest wskazany w leczeniu i profilaktyce epizodów krwawienia oraz w postępowaniu okołooperacyjnym u pacjentów z dziedzicznym niedoborem czynnika X.
Czynnik X to nieaktywny proenzym, który może zostać aktywowany przez czynnik IXa (przez szlak wewnątrzpochodny) lub przez czynnik VIIa (przez szlak zewnątrzpochodny). Czynnik X ulega konwersji z formy nieczynnej do czynnej (czynnika Xa) przez odcięcie 52-aminokwasowego peptydu od łańcucha ciężkiego. Czynnik Xa wiąże się z czynnikiem Va na powierzchni fosfolipidowej tworząc kompleks protrombinazy, aktywujący protrombinę do trombiny w obecności jonów wapnia. Następnie trombina działa na rozpuszczalny fibrynogen i czynnik XIII, tworząc usieciowany skrzep fibrynowy. Substancja czynna została wyekstrahowana z ludzkiego osocza i zastosowana jako zastępstwo dla naturalnie występującego czynnika krzepnięcia X u pacjentów z dziedzicznym niedoborem czynnika X.
Decyzją Komisji Europejskiej z 17 września 2007 ludzki X czynnik krzepnięcia krwi został oznaczony jako sierocy produkt leczniczy w podanym wskazaniu, a w okresie od 18 marca 2016 ma zagwarantowaną 10‑letnią wyłączność rynkową.
C – Układ sercowo-naczyniowy
C09 – Leki działające na układ renina-angiotensyna; C09D – Antagoniści angiotensyny II w połączeniach; C09DB – Antagoniści angiotensyny II w połączeniach z blokerami kanału wapniowego;
C09DB01 – Walsartan i amlodypina
Valsartan+amlodipine: Amlodipine/Valsartan Mylan to 6. zarejestrowana marka leków o podanym składzie. Nie pojawiły się jeszcze na rynku: Copalia, Dafiro, Exforge i Imprida (wszystkie cztery: Novartis Europharm) oraz Wamlox (Krka) zarejestrowany w Polsce również w marcu 2016.
Wskazaniem do stosowania wymienionych leków jest leczenie samoistnego nadciśnienia tętniczego u osób dorosłych, u których nie udało się doprowadzić do normy ciśnienia krwi za pomocą monoterapii amlodypiną lub walsartanem.
Leki zawierają dwa składniki o dopełniających się mechanizmach kontrolowania ciśnienia krwi: amlodypina należy do grupy antagonistów kanału wapniowego, a walsartan do grupy leków będących antagonistami angiotensyny II. Kombinacja tych substancji wykazuje dodatkowe działanie przeciwnadciśnieniowe, zmniejszając ciśnienie krwi w większym stopniu, niż każdy ze składników osobno. Proces kurczenia mięśnia sercowego i mięśni gładkich naczyń krwionośnych zależy od przemieszczania się zewnątrzkomórkowych jonów wapnia do komórek mięśni poprzez specjalne kanały jonowe. Amlodypina hamuje wejście jonów wapnia przez błony komórkowe do komórek mięśnia sercowego oraz mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Działa bezpośrednio rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych, powodując zmniejszenie obwodowego oporu naczyniowego i ciśnienia krwi w pozycji leżącej i stojącej. Walsartan jest silnym, swoistym antagonistą receptora angiotensyny II typ AT1.
H – Leki hormonalne działające ogólnie, z wyłączeniem hormonów płciowych i insulin
H02 – Kortykosteroidy działające ogólnie; H02A – Kortykosteroidy działające ogólnie, leki proste; H02AB – Glukokortykoidy
Dexamethasone: Neofordex (CTRS) to 5. zarejestrowana marka preparatów deksametazonu. Do sprzedaży wprowadzono 1 preparat doustny zawierający deksametazon w dawkach 0,5 mg i 1 mg: Pabi-Dexamethason (Polfa Pabianice). Ponadto w tej klasie wprowadzono na rynek leki iniekcyjne zawierające fosforan sodowy deksametazonu: Dexaven (PharmaSwiss) i od października 2014 Demezon (Sun-Farm). Nie pojawił się jeszcze w sprzedaży Dexamethasone phosphate SF (Sun-Farm).
Neofordex zawiera octan deksametazonu odpowiadający dawce 40 mg deksametazonu. Neofordex jest wskazany do stosowania u osób dorosłych w leczeniu objawowego szpiczaka mnogiego w skojarzeniu z innymi produktami leczniczymi.
Deksametazon jest syntetycznym glikokortykoidem łączącym działanie przeciwzapalne z małą aktywnością mineralokortykoidową. Duże dawki tego produktu leczniczego (np. 40 mg) zmniejszają odpowiedź układu odpornościowego. Wykazano, że deksametazon indukuje śmierć (apoptozę) komórek szpiczaka mnogiego przez obniżenie aktywności czynnika jądrowego κB oraz aktywację kaspazy-9 za pośrednictwem drugiego mitochondrialnego aktywatora kaspazy (Smac, czynnika stymulującego apoptozę). Osiągnięcie stężenia maksymalnego markerów apoptozy wraz ze zwiększoną aktywacją kaspazy-3 oraz fragmentacją DNA wymaga długotrwałego narażenia. Deksametazon zmniejsza również ekspresję genów antyapoptotycznych oraz zwiększa stężenie białka IκB-α. Stosowanie deksametazonu w skojarzeniu z talidomidem lub jego analogami oraz z inhibitorem proteasomów (np. bortezomibem) zwiększa jego aktywność apoptotyczną.
Szpiczak mnogi jest rzadką, postępującą chorobą krwi. Charakteryzuje się nadmierną liczbą nieprawidłowych komórek osocza wytwarzanych w szpiku kostnym oraz nadmiernym wytwarzaniem kompletnych immunoglobulin monoklonalnych (IgG, IgA, IgD lub IgE) lub wyłącznie białka Bence’a-Jonesa (wolnych łańcuchów lekkich κ i λ immunoglobulin monoklonalnych).
N – Układ nerwowy
N03/N03A – Leki przeciwpadaczkowe; N03AX – Inne leki przeciwpadaczkowe
Zonisamide: Zonisamide Mylan to 2. zarejestrowana marka zonisamidu. Na rynek wprowadzono lek oryginalny Zonegran (Eisai).
Zonisamide Mylan jest wskazany: w monoterapii, jako leczenie napadów częściowych z uogólnionymi napadami wtórnymi lub bez napadów wtórnych uogólnionych u dorosłych pacjentów z nowo rozpoznaną padaczką; w leczeniu wspomagającym napadów częściowych z uogólnionymi napadami wtórnymi lub bez napadów wtórnych uogólnionych u dorosłych, młodzieży oraz dzieci w wieku 6 lat i starszych.
Zonisamid jest pochodną benzizoksazolu. Jest to lek o działaniu przeciwpadaczkowym wykazujący słabą aktywność anhydrazy węglanowej w warunkach in vitro. Struktura chemiczna leku nie wykazuje podobieństwa do struktury innych leków przeciwpadaczkowych. Mechanizm działania nie został w pełni wyjaśniony, niemniej jednak uważa się, że zonisamid działa na zależne od potencjału elektrycznego kanały sodowe oraz wapniowe, powodując przerwanie wyładowań neuronalnych i ograniczając rozprzestrzenianie wyładowań napadowych oraz przerywając następczą aktywność padaczkową. Zonisamid wykazuje również działanie modulacyjne na proces hamowania neuronalnego w układzie GABA-ergicznym.
N07 – Inne leki wpływające na układ nerwowy; N07X/N07XX – Inne leki wpływające na układ nerwowy
Pitolisant: Wakix (Bioprojet) jest wskazany do stosowania u dorosłych chorujących na narkolepsję z katapleksją lub bez.
Pitolizant jest silnie działającym, czynnym po podaniu doustnym antagonistą receptora histaminowego H3/odwrotnym agonistą, który poprzez blokadę autoreceptorów histaminowych poprawia aktywność neuronów histaminergicznych mózgu – głównego układu pobudzenia rozpowszechniającego projekcje do całego mózgu. Pitolizant moduluje również różne układy neuroprzekaźników, zwiększając uwalnianie acetylocholiny, noradrenaliny i dopaminy w mózgu. Nie stwierdzono jednak, by pitolizant zwiększał uwalnianie dopaminy w prążkowiu, w tym w jądrze półleżącym. U pacjentów z narkolepsją z katapleksją lub bez pitolizant poprawia jakość i wydłuża stan czuwania oraz zwiększa czujność w ciągu dnia zmierzonych przy użyciu obiektywnych miar zdolności do utrzymania stanu czuwania, np. testu utrzymania czuwania (ang. Maintenance of Wakefulness Test, MWT) oraz testu uwagi (np. test SART, ang. Sustained Attention to Response Task).
Decyzją Komisji Europejskiej z 10 lipca 2007 pitolizant został oznaczony jako sierocy produkt leczniczy w podanym wskazaniu, a w okresie od 4 kwietnia 2016 ma zagwarantowaną 10‑letnią wyłączność rynkową.
Niektóre decyzje porejestracyjne Komisji Europejskiej:
- decyzja z 2 III 2016 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza z 15 II 2016, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Nuedexta (Jenson Pharmaceutical Services), zarejestrowanego 24 VI 2013 – substancje czynne: dekstrometorfan + chinidyna, klasa N07XX.
Opracowanie: dr n. farm. Jarosław Filipek
Kierownik Działu Informacji o Produktach
Administrator Farmaceutycznej Bazy Danych 
IMS Health
2016-04-21
Krajowa Baza Produktów Ochrony Zdrowia (KBPOZ)
Źródła:
– klasyfikacja ATC i nomenklatura nazw substancji czynnych na podstawie opracowania WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology (“Guidelines for ATC Classification and DDD assignment 2016”, Oslo 2015; “ATC Index with DDDs 2016”, Oslo 2015), ze zmianami i uzupełnieniami mającymi zastosowanie od stycznia 2016 – tłumaczenie własne;
– informacje rejestracyjne: “Community register of medicinal products for human use”; “Community list of not active medicinal products for human use”;
– informacje o wprowadzeniu produktu na rynek w Polsce: dane IMS Health;
– opisy wskazań i mechanizmów działania: Charakterystyki Produktów Leczniczych;
– pozostałe opinie i komentarze: autorskie.
