Badania Polaka wykorzystywane do opracowania nowych leków
Prof. Marcin Drąg, laureat Nagrody FNP 2019, bada enzymy odpowiedzialne za choroby cywilizacyjne i tworzy selektywne narzędzia chemiczne do wykrywania np. nowotworów. „Badania są już wykorzystywane projektach, których efektem będzie opracowanie testów diagnostycznych czy nowych leków” – powiedział PAP naukowiec.
Prof. Marcin Drąg z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej został tegorocznym laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za opracowanie nowej platformy technologicznej, umożliwiającej otrzymywanie związków biologicznie aktywnych, w szczególności inhibitorów enzymów proteolitycznych. Platforma ta może służyć do opracowywania nowych terapii, leków czy metod diagnostycznych.
Prof. Drąg wyjaśnił, że w kierowanym przez niego laboratorium prowadzone są badania nad tzw. nienaturalnymi aminokwasami. „Zrobiliśmy związki, które są nieporównywalnie lepsze od tych naturalnych w aspekcie aktywności, a przede wszystkim selektywności, co umożliwia nam zrobienie praktycznie doskonałych cząsteczek” – powiedział profesor.
Dodał, że cząsteczki te są wykorzystywane przez jego zespół do monitorowania aktywności enzymów, a w szczególności proteaz, czyli enzymów proteolitycznych. „Wiele świetnych leków przeciwnowotworowych, ale też na inne choroby, w tym na przykład na AIDS, jest opartych o proteazy” – zaznaczył.
Naukowiec wyjaśnił, że wraz ze współpracownikami pracuje nad markerami, które pozwalają monitorować poziom tych enzymów w organizmie. „A więc teoretycznie chcemy robić testy diagnostyczne; to może być też wykorzystywane przy poszukiwaniu struktur wiodących do robienia nowych leków” – wskazał naukowiec.
Laureat Nagrody FNP podkreślił, że na obecnym etapie jego zespół na wielu płaszczyznach współpracuje z uczelniami z całego świata oraz z firmami farmaceutycznymi. „Nasze projekty wykorzystywane są już w bardzo konkretnych badaniach, które dotyczą konkretnych chorób i stawiają sobie konkretne cele medyczne” – powiedział.
W Laboratorium Obrazowania, które stworzył prof. Drąg na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej, jest pierwszy w Polsce cytometr masowy. To najnowocześniejsze obecnie urządzenie do analizy i diagnostyki próbek komórkowych. „To jest metoda, która umożliwia obrazowanie aktywności kilkudziesięciu enzymów za jednym razem. Już zaczynamy tu współpracę z Dolnośląskim Centrum Onkologii i będziemy badać próbki od pacjentów z nowotworami” – opisał naukowiec.
W ramach innego projektu zespół prof. Drąga prowadzi badania nad leczeniem neutropenii (neutropenia to stan hematologiczny polegający na obniżeniu liczby neutrofili, które są odpowiedzialne za utrzymanie odporności). Tu wrocławscy naukowcy współpracują z zespołem prof. Wojciecha Młynarskiego z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.