Biofarmacja.

Biofarmacja – w znaczeniu przedstawianym w recenzowanym podręczniku – to dyscyplina nauk farmaceutycznych badająca wpływ właściwości fizykochemicznych na efekty biologiczne zastosowanej formy leku. Obecnie biofarmacja jest odrębnym przedmiotem nauczania w programie studiów farmaceutycznych. Przez szereg lat jej elementy były jednak tylko wplatane w kursy technologii postaci leku, farmakologii, farmakokinetyki, fizjologii czy chemii leków. Dlatego dobrze się stało, że opracowany został nowoczesny i kompleksowy podręcznik z tej dziedziny.

Biofarmacja ma olbrzymie znaczenie dla optymalizacji farmakoterapii i jako dziedzina wiedzy ogniskuje się na etapie uwalniania i wchłaniania substancji leczniczej. Biofarmacja zatem będzie skupiać się na właściwościach samej cząsteczki (rozpuszczalność /  lipofilność, ładunek i wielkość) oraz cechach barier biologicznych, jakie ta cząsteczka ma do pokonania.

Wiedza biofarmaceutyczna leży w kompetencjach farmaceuty i przekłada się na jego codzienną pracę. Badania dostępności biologicznej są przecież podstawą dopuszczenia do lecznictwa produktów generycznych. Wiadomości z tej dziedziny pozwalają także na dobór odpowiedniej formy terapeutycznej czy najwłaściwszej drogi aplikacji. Biofarmacja jest także „furtką do przyszłości”, gdyż swoim kręgiem zainteresowań obejmuje farmakogenetykę i osobnicze uwarunkowania dostępności biologicznej i skuteczności leków, co jest preludium do tzw. terapii personalizowanej.

Publikacja tematycznie obejmuje przede wszystkim omówienie elementów farmakokinetyki, właściwości fizykochemicznych substancji leczniczych o znaczeniu biofarmaceutycznym, przechodzenie leków do krwi przez błony komórkowe i bariery wewnątrzustrojowe, charakterystykę dróg podania oraz badania dostępności i biorównoważności leków. Z pełnym spisem treści i darmowym fragmentem książki można zapoznać się na stronie internetowej wydawcy (https://edraurban.pl).

Warto zwrócić uwagę, że książka jest pięknie wydana, na wysokiej jakości papierze, szyta i w twardej oprawie, co sprawia, że z przyjemnością bierze się ją do ręki. Szatę graficzną uzupełniają wykresy i rysunki, które należy pochwalić za prostotę i czytelność.

Trzeba także zaznaczyć, że recenzowana książka znalazła się na aktualnej liście lektur do egzaminu specjalizacyjnego z farmacji aptecznej (www.cem.edu.pl, aktualizacja 08.12.2016), zatem wydaje się, że może być wiodącą pozycją do modułu „Biofarmaceutyczna ocena jakości postaci leku”.  Pytania z tej dziedziny systematycznie pojawiają się na egzaminie państwowym. Przykładowe zadania testowe dotyczyły na przykład zależności wchłaniania aplikowanej dawki leku od wielkości cząstek i miejsca depozycji aerozolu leczniczego, układów żelujące in situ po aplikacji do oka czy systemu klasyfikacji biofarmaceutycznej.

mgr farm. Olga Sierpniowska

„Biofarmacja”, wydanie I, redakcja: M. Sznitowska, R. Kaliszan

340 stron, 2013 rok; oprawa twarda

Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner