11.2015 – Felieton Prezesa NRA – „Pakt dla farmacji.”

   My, przedstawiciele samorządów medycznych zawodów zaufania publicznego, często doświadczaliśmy obojętności ze strony rządzących. Lekceważono uwagi samorządów zgłaszane w trakcie opiniowania projektów aktów prawnych, odrzucano poprawki wnoszone na posiedzeniach komisji zdrowia w Sejmie i Senacie, nie odpowiadano na pisma z prośbą o spotkanie w celu wysłuchania naszych propozycji. Tymczasem rzetelne tworzenie przepisów prawa wymaga udziału przedstawicieli samorządów zawodowych na nowych zasadach. Przede wszystkim powinni być oni postrzegani przez polityków jako eksperci służący społeczeństwu specjalistyczną wiedzą i doświadczeniem; także prawo, które dotyczy farmacji i aptekarzy, musi być tworzone z nami, a nie przeciw nam czy obok nas!

   W liście gratulacyjnym do ministra zdrowia napisałem: „Jako długoletniemu działaczowi samorządu lekarskiego bliska jest Panu refleksja, że we współczesnym państwie prawa musi być miejsce dla silnego samorządu zawodu zaufania społecznego, będącego ważną instytucją społeczeństwa obywatelskiego. Samorząd aptekarski w szczególny sposób troszczy się o wzmocnienie pozycji apteki jako placówki ochrony zdrowia publicznego. Wierzę, że będzie Pan wspierał realizację postulatów środowiska aptekarskiego, wysuwanych w celu ratowania polskiego aptekarstwa i tworzenia warunków umożliwiających właściwe wykonywanie zawodu farmaceuty. Mam nadzieję, że popierając działania naszego samorządu zmierzające do zagwarantowania wszystkim aptekom stałego i równego dostępu do leków refundowanych, stanie Pan po stronie aptekarzy i ich pacjentów. W imieniu samorządu aptekarskiego deklaruję gotowość do współpracy”.

   Rozmowa przedstawicieli Naczelnej Izby Aptekarskiej z ministrem zdrowia dr. Konstantym Radziwiłłem i podsekretarzem stanu dr. Krzysztofem Łandą, która odbyła się 3 grudnia w Ministerstwie Zdrowia, zapowiada dobrą zmianę. Cieszy nas pełne zrozumienie dla problemów polskich aptekarzy, które wymagają pilnego rozwiązania. Dyskusja była rzeczowa i toczyła się w przyjaznej atmosferze. Nowemu ministrowi zdrowia przedstawiliśmy pakiet najważniejszych spraw, wymagających zdecydowanych działań legislacyjnych, takich jak nowelizacja ustawy – Prawo farmaceutyczne, zmiana ustawy o refundacji leków oraz uchwalenie ustawy normującej kompleksowo zasady wykonywania zawodu farmaceuty. Nasze postulaty, dotyczące praw polskich pacjentów, podstaw funkcjonowania aptek jako placówek ochrony zdrowia publicznego i zasad wykonywania zawodu farmaceuty, nazwałem PAKIETEM DLA FARMACJI.

Przedstawiciele Naczelnej Izby Aptekarskiej przedstawili ministrowi Konstantemu Radziwiłłowi najważniejsze propozycje samorządu aptekarskiego i wskazali na konieczność wprowadzenia następujących regulacji prawnych:

■ Uchwalenie przepisów zapewniających polskim pacjentom dostęp do leków refundowanych.
■ Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego zasady, że aptekę mogą prowadzić wyłącznie farmaceuci lub spółki kontrolowane przez farmaceutów.
■ Wprowadzenie Map Potrzeb Usług Farmaceutycznych, określających liczbę i rozmieszczenie aptek ogólnodostępnych i punktów aptecznych, które mogą być utworzone w danym województwie. Ustanowienie kryteriów demograficznych i geograficznych, które powinny być uwzględniane przy wydawaniu zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej.
■ Uchwalenie ustawy normującej kompleksowo zasady wykonywania zawodu farmaceuty oraz funkcjonowanie izb aptekarskich.
■ Wprowadzenie refundowanej opieki farmaceutycznej.
■ Zmiana sposobu ustalania urzędowej marży detalicznej poprzez wprowadzenie zasady, że marża naliczana jest od ceny hurtowej leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego albo wyrobu medycznego.
■ Wyeliminowanie obrotu lekami w sklepach ogólnodostępnych.
■ Rozwiązanie problemu zagospodarowania leków, które pozostają w aptece po wygaśnięciu zezwolenia na jej prowadzenie.
■ Dostosowanie przepisów o obowiązku pełnienia dyżurów przez apteki do podstawowych zasad państwa prawa.
■ Doprecyzowanie i uszczelnienie regulacji dotyczących łączenia obrotu hurtowego z detalicznym w ramach tego samego podmiotu i jednostek powiązanych.
■ Wprowadzenie przepisów wzmacniających rolę apteki szpitalnej i farmaceutów wykonujących zawód w tej aptece.
■ Przepis art. 43 ust. 1 pkt 6 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dotyczący obowiązku zwrotu refundacji przez apteki powinien zostać wykreślony z ustawy, ponieważ jest sprzeczny z pozostałymi obowiązującymi przepisami prawa.

   Ministrowi zdrowia przedstawiliśmy projekt ustawy o zawodzie farmaceuty i izbach aptekarskich, który udało się przygotować dzięki współpracy z okręgowymi izbami aptekarskimi. Długo dyskutowaliśmy w naszym środowisku na temat zasad wykonywania zawodu farmaceuty w nowych warunkach prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych. Projekt uwzględnia dotychczasowy dorobek samorządu aptekarskiego; zawiera on normy prawne uchwalone dzięki staraniom członków Naczelnej Rady Aptekarskiej poprzednich kadencji.

   Jednym z poruszonych problemów była bardzo trudna sytuacja finansowa aptek. Wskazaliśmy na konieczność zmiany sposobu liczenia marży detalicznej i obowiązującej tabeli marż. Poinformowaliśmy ministra zdrowia, że obecnie w wielu aptekach wydawanie leków refundowanych przynosi straty. Zwróciliśmy też uwagę (vide pismo do ministra zdrowia z dnia 27 listopada 2015 roku) na brak regulacji pozwalających aptekom rekompensować szkody ponoszone w związku ze zmianami w wykazach leków refundowanych. Poprosiłem też ministra Konstantego Radziwiłła o pilne opublikowanie obwieszczenia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, który ma obowiązywać od 1 stycznia 2016 roku.

   Minister zdrowia zapowiedział nowelizację ustawy o refundacji leków (projekt pojawi się w przyszłym roku) i zmiany w ustawie – Prawo farmaceutyczne, uwzględniające propozycje samorządu aptekarskiego. PAKT DLA FARMACJI to realna szansa na uzdrowienie polskiego aptekarstwa i uporządkowanie rynku farmaceutycznego. Nie wolno nam jej zaprzepaścić!