W kwietniu 2019 r. Komisja Europejska w ramach procedury centralnej wydała 7 decyzji o dopuszczeniu do obrotu nowych produktów leczniczych przeznaczonych do stosowania u ludzi. Dotyczą one 6 substancji czynnych, w tym 4 nowych (andeksanet alfa, dakomitynib, ryzankizumab, sotagliflozyna) i 2 już stosowanych w lecznictwie. Produkty omówiono w ramach klasy ATC według WHO oraz substancji czynnej z uwzględnieniem wskazań i mechanizmu działania według Charakterystyki Produktu Leczniczego, pomijając inne szczegóły, które można znaleźć w witrynie internetowej Europejskiej Agencji Produktów Leczniczych (https://www.ema.europa.eu).

 

A – Przewód pokarmowy i metabolizm

A10 – Leki stosowane w cukrzycy; A10B – Leki obniżające poziom glukozy we krwi, z wyłączeniem insulin; A10BK – Inhibitory kotranspostera sodowo-glukozowego typu 2. (SGLT2)

Sotagliflozin: Zynquista (Sanofi-Aventis) jest wskazany do stosowania jako uzupełnienie insulinoterapii w celu poprawy wyrównania glikemii u dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 1, ze wskaźnikiem masy ciała (ang. BMI, Body Mass Index) ≥27 kg/m², u których nie udało się uzyskać odpowiedniego wyrównania glikemii pomimo optymalnej insulinoterapii.

Sotagliflozyna jest podwójnym inhibitorem kotransportera sodowo-glukozowego typu 1 (SGLT1) i SGLT2. Miejscowe zahamowanie w jelitach SGLT1, głównego białka transportowego pośredniczącego we wchłanianiu glukozy, opóźnia i zmniejsza wchłanianie glukozy w bliższym odcinku jelita, co prowadzi do obniżenia i opóźnienia hiperglikemii poposiłkowej. SGLT2 jest najważniejszym transporterem odpowiedzialnym za wchłanianie zwrotne glukozy z filtratu kłębuszkowego do krążenia krwi. W wyniku zahamowania SGLT2 sotagliflozyna powoduje wchłanianie zwrotne w nerkach przefiltrowanej glukozy i obniża próg nerkowy glukozy, co powoduje zwiększenie wydalania glukozy z moczem.

 

J – Leki przeciwzakaźne działające ogólnie

J05 – Leki przeciwwirusowe działające ogólnie; J05A – Bezpośrednio działające leki przeciwwirusowe; J05AH – Inhibitory neuraminidazy

Zanamivir: Dectova (GlaxoSmithKline) to 2. zarejestrowana marka zanamiwiru. Do sprzedaży wprowadzono Relenza (GlaxoSmithKline) w postaci proszku do inhalacji.

Dectova w nowej dla substancji czynnej postaci roztworu do infuzji jest wskazany w leczeniu ciężkich i potencjalnie zagrażających życiu zakażeń wirusem grypy typu A lub B u dorosłych i dzieci w wieku od 6 miesięcy, gdy: wiadomo lub podejrzewa się, że wirus, którym zakażony jest pacjent, jest oporny na przeciwgrypowe produkty lecznicze inne niż zanamiwir, i (lub) inne przeciwwirusowe produkty lecznicze stosowane w leczeniu grypy, w tym wziewny zanamiwir, nie są odpowiednie dla danego pacjenta.

Zanamiwir jest inhibitorem enzymu neuraminidazy wirusa grypy, uwalniającego cząsteczki wirusa z błony komórkowej zakażonych komórek i ułatwiającego ich przedostawanie się do dróg oddechowych.

Pozwolenie dla Dectova zostało przyznane zgodnie z procedurą dopuszczenia w wyjątkowych okolicznościach polegających na tym, że przy obecnym stanie wiedzy naukowej nie można udzielić wyczerpującej informacji o skuteczności i bezpieczeństwie produktu leczniczego w normalnych warunkach stosowania, które to okoliczności uzasadniają uzależnienie wydania pozwolenia od spełnienia przez podmiot odpowiedzialny pewnych wymagań, określonych szczegółowo w części E Charakterystyki Produktu Leczniczego jako „szczególne zobowiązania do wykonania po wprowadzeniu do obrotu”.

 

L – Leki przeciwnowotworowe i wpływające na układ odpornościowy

L01 – Leki przeciwnowotworowe; L01X – Inne leki przeciwnowotworowe; L01XE – Inhibitory kinazy białkowej

Dacomitinib: Vizimpro (Pfizer) w monoterapii jest wskazany do stosowania w pierwszej linii leczenia dorosłych pacjentów z miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDRP) z mutacjami aktywującymi w genie kodującym receptor naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR, ang. epidermal growth factor receptor).

Dakomitynib jest inhibitorem ludzkich receptorów naskórkowego czynnika wzrostu (HER) (EGFR/HER1, HER2 i HER4) wykazującym aktywność wobec zmienionego molekularnie genu EGFR z delecjami w eksonie 19 lub substytucją L858R w eksonie 21. Dakomitynib wybiórczo i nieodwracalnie wiąże się z docelowymi białkami z rodziny HER, powodując długotrwałe zahamowanie ich aktywności.

L04/L04A – Leki hamujące układ odpornościowy;

L04AB – Inhibitory czynnika martwicy nowotworów alfa (TNF-α)

Adalimumab: Idacio (Fresenius Kabi) i Kromeya (Fresenius Kabi) to leki biopodobne, 8. i 9. zarejestrowana marka adalimumabu. Do sprzedaży wprowadzono 4 marki: Humira (AbbVie; lek oryginalny), od października 2018 Amgevita (Amgen) oraz od lutego 2019 Hulio (Mylan) i Imraldi (Samsung Bioepis).

Nie pojawiły się jeszcze na rynku w Polsce: Halimatoz (Sandoz), Hefiya (Sandoz), Hyrimoz (Sandoz).

Ostatnio skreślono z Rejestru: Cyltezo (Boehringer Ingelheim).

L04AC – Inhibitory interleukiny

Risankizumab: Skyrizi (AbbVie) jest wskazany w leczeniu umiarkowanej do ciężkiej łuszczycy plackowatej u osób dorosłych, które kwalifikują się do leczenia ogólnego.

Ryzankizumab jest humanizowanym przeciwciałem monoklonalnym, wytworzonym w komórkach jajnika chomika chińskiego z wykorzystaniem techniki rekombinacji DNA. należącym do podklasy 1 immunoglobuliny G (IgG1), które z wysokim powinowactwem selektywnie wiąże się z podjednostką p19 ludzkiej cytokiny interleukiny 23 (IL-23) bez wiązania się z IL-12 i hamuje jej interakcję z kompleksem receptora dla IL-23. IL-23 jest cytokiną zaangażowaną w odpowiedź zapalną i immunologiczną. Blokując wiązanie IL-23 z jej receptorem, ryzankizumab hamuje zależną od IL-23 sygnalizację międzykomórkową i uwalnianie cytokin prozapalnych.

 

V – Preparaty różne

V03/V03A – Pozostałe środki stosowane w lecznictwie; V03AB – Środki odtruwające

Andexanet alfa: Ondexxya (Portola) jest wskazany dla pacjentów dorosłych leczonych bezpośrednim inhibitorem czynnika krzepnięcia Xa (FXa) (apiksabanem lub rywaroksabanem) w przypadku konieczności odwrócenia działania antykoagulacyjnego z powodu zagrażającego życiu lub niemożliwego do opanowania krwawienia.

Andeksanet alfa, wytwarzany metodą rekombinacji DNA w komórkach jajnika chomika chińskiego (ang. chinese hamster ovary, CHO), jest rekombinowaną postacią ludzkiego białka FXa, zmodyfikowanego w taki sposób, że nie wykazuje aktywności enzymatycznej FXa. Seryna w miejscu aktywnym została zastąpiona przez alaninę, wskutek czego cząsteczka nie jest w stanie rozszczepiać ani aktywować protrombiny, a domena kwasu gamma-karboksyglutaminowego (Gla) została usunięta w celu wyeliminowania zdolności białka do dołączenia się do kompleksu protrombinazy, usuwając w ten sposób wszelkie działania antykoagulacyjne. Andeksanet alfa jest swoistym środkiem odwracającym działanie inhibitorów FXa. Głównym mechanizmem działania jest wiązanie i sekwestracja inhibitora FXa, chociaż może występować niewielki udział ze strony hamowania aktywności inhibitora szlaku czynnika tkankowego (ang. tissue factor pathway inhibitor, TFPI) poprzez wiązanie z TFPI. Interakcja między andeksanetem alfa a TFPI nie została w pełni scharakteryzowana. Andeksanet alfa wiąże bezpośrednie inhibitory FXa z wysokim powinowactwem, co uniemożliwia im wywieranie działania przeciwzakrzepowego.

Pozwolenie zostało przyznane w trybie warunkowego dopuszczenia do obrotu, co oznacza zobowiązanie podmiotu odpowiedzialnego do wykonania w określonym czasie czynności określonych w załączniku do decyzji Komisji.

 

Niektóre decyzje porejestracyjne Komisji Europejskiej:

• decyzja z 2 IV 2019 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Amneal Pharma) z 12 III 2019, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Numient, zarejestrowanego 19 XI 2015 – substancje czynne: levodopa+carbidopa, klasa: N04BA02;
• decyzja z 10 IV 2019 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Celltrion Healthcare) z 15 III 2019, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Rituzena, zarejestrowanego 13 VII 2017 – substancja czynna: rituximab, klasa: L01XC;
• decyzja z 11 IV 2019 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Teva), pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Topotecan Teva, zarejestrowanego 21 IX 2009 – substancja czynna: topotecan, klasa: L01XX;
• decyzja z 15 IV 2019 dotycząca wycofania, na wniosek posiadacza (Teva) z 15 III 2019, pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego stosowanego u ludzi Airexar Spiromax, zarejestrowanego 18 VIII 2016 – substancje czynne: salmeterol i propionian flutykazonu, klasa: R03AK06.

Opracowanie: dr n. farm. Jarosław Filipek

Kierownik Działu Informacji o Produktach

Administrator Farmaceutycznej Bazy Danych

2019-05-27

Krajowa Baza Produktów Ochrony Zdrowia (KBPOZ)

 

Źródła:

– klasyfikacja ATC i nomenklatura nazw substancji czynnych na podstawie opracowania WHO Collaborating Centre for Drug Statistics Methodology (“Guidelines for ATC Classification and DDD assignment 2019”, Oslo 2018; “ATC Index with DDDs 2019”, Oslo 2018), ze zmianami i uzupełnieniami mającymi zastosowanie w roku 2018 – tłumaczenie własne;

– informacje rejestracyjne: “Union Register of medicinal products for human use”; “Union Register of not active medicinal products for human use”;

– informacje o wprowadzeniu produktu na rynek w Polsce: dane IQVIA;

– opisy wskazań i mechanizmów działania: Charakterystyki Produktów Leczniczych;

– pozostałe opinie i komentarze: autorskie.